Η ζωή μας είναι γεμάτη αλλαγές. Θετικές και αρνητικές, γεμάτη αποχωρισμούς και ξεκινήματα. Για να μπει κάτι καινούριο στη ζωή μας όμως, πρέπει να έχει κλείσει κάτι άλλο. Έτσι και ο νεαρός ενήλικας για να ανοίξει τα φτερά του πρέπει να αφήσει την παιδική του ηλικία. Αυτή η σταδιακή διεργασία ανεξαρτητοποίησης από τα γονικά πρόσωπα τόσο σε επίπεδο συμπεριφοράς όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, ονομάζεται ψυχολογικός αποχωρισμός. Αποτέλεσμα αυτής της διεργασίας είναι η διαμόρφωση μιας ξεχωριστής ατομικής ταυτότητας χωρίς όμως να διακόπτονται οι συναισθηματικοί δεσμοί με τους γονείς. Δηλαδή, το ζητούμενο εδώ είναι η δημιουργία μιας καινούριας σχέσης με τους γονείς, από μια διαφορετική πια θέση, αυτή του ενήλικα. Η σχέση αυτή είναι ισότιμη και προϋποθέτει την αυτονομία του νεαρού ενήλικα.

“Η αυτονομία είναι ο βασικός αναπτυξιακός στόχος της εφηβείας, ο οποίος περιλαμβάνει την ανάπτυξη λειτουργικής, συναισθηματικής, στάσεων και ανεξαρτησίας από συγκρούσεις, και συνιστά τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση με τη διατήρηση υγιών σχέσεων με τους γονείς.”

Ποια όμως είναι τα χαρακτηριστικά ενός αυτόνομου ατόμου;

  1. Η Λειτουργική Ανεξαρτησία. Δηλαδή η ικανότητα του νέου να διαχειριστεί πρακτικά θέματα της καθημερινότητάς του χωρίς τη βοήθεια των γονέων. Για παράδειγμα να μπορεί κάποιος να βάλει ένα πλυντήριο ή να ψωνίσει τα απαραίτητα από το σουπερμάρκετ / αγορά, χωρίς την βοήθεια των γονέων .
  2. Η Ανεξαρτησία των Στάσεων. Δηλαδή η διαφοροποίηση στάσεων, αξιών και πεποιθήσεων του νέου, από αυτές των γονιών του. Για παράδειγμα, να μπορεί να έχει διαφορετικά πολιτικά ή ιδεολογικά πιστεύω από τους γονείς του, όχι όμως ως αντίδραση σε αυτούς.
  3. Η Συναισθηματική Ανεξαρτησία. Δηλαδή, η αποδέσμευση του ατόμου από μια υπερβολική εγγύτητα, συναισθηματική στήριξη και επιδοκιμασία από τους γονείς. Το να μπορεί κάποιος να είναι χαρούμενος για μια προσωπική του επιτυχία χωρίς να χρειάζεται να συμφωνήσουν σε αυτό και οι γονείς του.
  4. Η Ανεξαρτησία από Συγκρούσεις. Δηλαδή η αποδέσμευση του ατόμου από έντονα συναισθήματα θυμού, αδικίας, άγχους, εμπάθειας και δυσπιστίας από τους γονείς. Οι συγκρούσεις πολλές φορές σε αυτή τη σχέση είναι επώδυνες και αναπόφευκτες, η ικανότητα όμως του ατόμου να μπορεί να πάρει μια απόσταση από τη σχέση έτσι ώστε αυτά τα συναισθήματα να μην τον κατακλύζουν, είναι ένδειξη ανεξαρτησίας.

    Μεγαλώνοντας τα παιδιά αντιλαμβάνονται σταδιακά την ανθρώπινη υπόσταση των γονέων τους και αυτό μπορεί να είναι επώδυνο και για τις δυο πλευρές, γιατί χάνεται μια εδραιωμένη -ίσως με πολύ κόπο- σχέση. Η ιδιότητα όμως της ζωής ν’ αλλάζει και να προχωράει, προς αποκατάσταση αυτής της απώλειας, φέρνει την ευκαιρία στους εμπλεκόμενους, να δημιουργήσουν μια τρυφερή, ισότιμη και ταυτόχρονα υποστηρικτική σχέση που θα διαρκέσει μια ζωή.

    ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

    •          Κλινική Ψυχολογία και Ψυχολογία της Υγείας: Έρευνα και Πρακτική, Κουλιεράκης, Πασχάλη, Ρότσικα, Τζινιέρη – Κοκκώση, Εκδ. Παπαζήση 2010