Όταν η Πανδώρα άνοιξε το απαγορευμένο πιθάρι και ξεχύθηκαν όλα τα κακά στη γη, τελευταία έμεινε η ελπίδα και εκείνη πιάστηκε από αυτήν.

Πράγματι, η ελπίδα βρίσκεται στο μεσοδιάστημα ανάμεσα στην ευδαιμονία και τον φόβο. Η ελπίδα είναι η κινητήρια δύναμη που μπορεί να μας κάνει να νικήσουμε τους κακούς μας δαίμονες.

“Η ελπίδα είναι μια κινητήρια δύναμη που μας οδηγεί στην επίτευξη των στόχων μας μέσω στοχοθεσίας, σχεδιασμού και αντιμετώπισης εμποδίων, διαφοροποιούμενη από την αισιοδοξία λόγω της πρακτικής της διάστασης και της ενεργούς αναζήτησης λύσεων.”

Σύμφωνα με τον ορισμό του Snyder ελπίδα είναι μια θετική κινητήρια δύναμη η οποία βασίζεται σε μια αίσθηση επιτυχίας, σε στοχοθετημένες ενέργειες και στον σχεδιασμό για την επίτευξη αυτών των στόχων.

Περιλαμβάνει δε, τέσσερις παραμέτρους. Τους στόχους, που είναι οι πυξίδες της ελπίδας και δίνουν την κατεύθυνση αλλά και το τέλος της ελπιδοφόρας σκέψης. Οι στόχοι έχουν την ιδιότητα να είναι πολύτιμοι αλλά και αβέβαιοι.

Στη συνέχεια διακρίνουμε τα μονοπάτια της σκέψης, πώς δηλαδή ονειρευόμαστε να φτάσουμε στους στόχους μας, αλλά και τα μέσα της ελπιδοφόρας σκέψης, την κινητοποίηση δηλαδή που έχουμε για να ακολουθήσουμε τα μονοπάτια που θα μας οδηγήσουν στην επίτευξη των στόχων μας.

Τέλος υπάρχουν τα εμπόδια στην επίτευξη των στόχων μας. Όταν παρουσιάζονται τα εμπόδια έχουμε δυο επιλογές, είτε να σταματήσουμε τις προσπάθειες πραγματοποίησης των στόχων μας, είτε να βρούμε καινούρια μονοπάτια για την επίτευξη τους.

Η ελπίδα διαφοροποιείται από την αισιοδοξία ως προς το ότι η αισιοδοξία είναι μια κατάσταση όπου πιστεύουμε ότι το μέλλον θα είναι καλύτερο. Η ελπίδα, από την άλλη, συμπεριλαμβάνει ένα σχέδιο ώστε να πραγματοποιήσουμε τους στόχους μας.

Με αυτή την έννοια, η ελπίδα είναι κινητήρια δύναμη.

Σύμφωνα με έρευνες, οι άνθρωποι που ελπίζουν μοιράζονται τέσσερις κοινές πεποιθήσεις:

  1. Ότι το μέλλον θα είναι καλύτερο από το παρόν
  2. Ότι έχουν τη δύναμη να το κάνουν αυτό
  3. Ότι υπάρχουν πολλά μονοπάτια που μπορούν να τους οδηγήσουν στους στόχους τους και
  4. Ότι κανένα από αυτά τα μονοπάτια δεν είναι χωρίς εμπόδια.

Η έννοια της ελπίδας περιλαμβάνει τη στοχοθεσία αλλά και την εξεύρεση τρόπων υλοποίησης τους. Μα πάνω απ’ όλα, η ελπίδα είναι ένα συναίσθημα και σχετίζεται με την αντίληψή μας ότι μπορούμε να καταφέρουμε κάτι.

Αυτό το συναίσθημα είναι ιδιαίτερα έντονο στην αρχή κάθε τι καινούριου. Έτσι στην αρχή της καινούριας χρονιάς συνηθίζουμε να κάνουμε έναν απολογισμό και να βάζουμε τους επόμενους στόχους μας. Η ελπίδα μας οδηγεί σε μια καλύτερη ζωή και μας συντροφεύει στο ταξίδι μας ως εκεί. Γι’ αυτό, είναι πολύτιμη.

Βιβλιογραφία

  • What exactly is hope and how we can measure it, by K. Hanson, Positive Psychology.org.uk. 2009
  • The hope of Psychology, by M. Tartakovsky, PsyCentral.com